چه عواملی بر قیمت ارز های خارجی تاثیر گذار هستند؟

۲۰۲۰.۰۲.۱۸ ۲۰۲۰.۰۲.۱۸ چه عواملی بر قیمت ارز های خارجی تاثیر گذار هستند؟

اولگ تکچنکو (Oleg Tkachenko)https://www.litefinance.org/fa/blog/authors/oleg-tkachenko/

عوامل فاندامنتالی بازار ارزهای خارجی: نرخ سود قرضه، شاخص های اقتصاد کلان، آمار و اخبار مهم، عوامل روانی

در کل فارکس برای بدست آوردن سود از نوسانات ارزی شکل گرفته است. معالمه گران باید اخبار و شاخص های کلان و عوامل روانی را که می تواند بر قیمت ارز ها تاثیر گذار باشد را به صورت مستمر آنالیز کنند. شما در این مقاله با عوامل بنیادبن (فاندامنتال) که می تواند روی قیمت ارز ها تاثیر گذار باشد آشنا شده و یاد خواهید گرفت که چگونه این اطلاعات را آنالیز کنید. همچنین در این مقاله واکنش بازار به این عوامل را بررسی خواهیم کرد و برای نمونه با عملکرد صندوق سرمایه گذاری George Sorosدر مقابل بانک مرکزی انگلیس آشنا خواهیم شد.

عوامل تاثیر گذار بر نرخ ارز های خارجی 

این مقاله در ابتدا برای معالمه گرانی مفید خواهد بود که به تازگی پا در بازار فارکس گذاشته اند و می خواهند عوامل بنیادین تاثیرگذار بر روند بازار و قیمت ارزها را بهتر درک کنند. احتمالا معامله گران حرفه ای تاثیرات عواملی که در این مقاله ارائه می شود را قبلا تجربه کرده باشند ولی بحث های انجام شده برای این افراد نیز می تواند مفید باشد.

قیمت ارز: اصل قیمت گذاری در فارکس، عوامل بنیادین و عوامل روانی تاثیر گذار

معاملات فارکس بیشتر بر اساس حدس و گمان انجام می شوند چرا که شما در این بازار خود کالا را خرید و فروش نمی کنید و فقط می توانید ارزش آن را معامله کنید. بنابراین اگر کسی از رشد قیمت ارز سود ببرد در مقابل فرد دیگری پول خود را از دست خواهد داد. یک عامل کلی در بازار وجود دارد، به محض اینکه کل سرمایه موجود در بازار کاهش یابد، ارزش کلیه ارز ها کاهش می یابد.

برای مثال، اگر نرخ دلار در برابر یورو 1:1 باشد و این شاخص به 1:2 تغییر کند (یعنی شما می توانید با یک دلار ، دو یورو بخرید)، به این معنیست که یورو ارزان تر شده و قدرت دلار در بازار افزایش یافته است. اگر نسبت دلار به یورو 1:1 بماند اما شما تا دیروز با هر دلار 10 گرم طلا می خریدید ولی امروز می توانید با یک دلار 5 گرم طلا بخرید، ارزش طلا در مقابل هر دو ارز بیشتر شده است یا به عبارت دیگر این ارز ها نسبت به طلا ارزان تر شده اند.

قیمت ارز یک مفهوم نسبی می باشد، زیرا همیشه ارزش آن به نسبت یک شاخص دیگر تعریف می شود. به همین دلیل است که دلار به عنوان مبنا قرار گرفته است و قیمت سایر ارز ها به نسبت قیمت دلار سنجیده می شود.

اگر می خواهیم ارزش دو ارز در مقابل یک دیگر به عنوان مثال پوند در مقابل ین ژاپن را تشخیص دهیم باید قیمت خرید و فروش فعلی آن ها را در مقابل یک ارز سوم مشخص کنیم. حال در این مقاله عواملی که هنوز هم می توانند در ارزش گذاری یک ارز تاثیر گذار باشند را باهم بررسی خواهیم کرد.

قیمت ارز ها به چند روش تعیین می شوند:

• ثابت. این قیمت گذاری توسط بانک های مرکزی برای بازه زمانی مشخصی انجام می شود.
• شناور. این ارزش گذاری بر اساس عوامل تاثیر گذار(عرضه/تقاضا) بر بازار تعیین می گردد. بانکهای مرکزی به طور غیر مستقیم بر روی بازار تاثیر می گذارند برای مثال به عنوان خریدار در بازار ظاهر می شوند یا در زمان لازم فروشنده یک ارز خاص می شوند.

فرانک سوئیس نمونه بارز از این دخالت ها را به خود دیده است و زمانی که در ژانویه 2015 بانک مرکزی سوئیس اعلام کرد دیگر نمی تواند قیمت فرانک را در مقابل یورو ثابت نگه دارد قیمت فرانک افزایش یافت و باعث ناراحتی افرادی شد که روی دلار شرط بسته بودند.

نحوه تاثیر گذاری اقتصاد کلان در قیمت ارز

در هر کشور، بانک مرکزی مسئولیت ثبات نرخ ارز ملی را بر عهده دارد. تمامی فعالیت هایی که بانک مرکزی برای رسیدن به این هدف انجام می دهد سیاست های پولی نامیده می شود. بانک مرکزی وظیفه دارد تا شرایطی به وجود بیاورد که برای همه سودمند بوده و در نهایت از توسعه اقصاد کشور حمایت شود. برای مثال :

• کاهش ارزش یورو در مقابل دلار برای صادرکنندگان اورپایی مفید می باشد. آنها محصولات خود را به دلار می فروشند در حالی که بهای نیرو کار و مواد اولیه کمتری می دهند.
• تقویت یورو در مقابل دلار(تضعیف دلار) برای واردکنندگان مفید می باشد.

به عبارت ساده تر، بانک های مرکزی همیشه سعی دارند که تعادل را در بازار حفظ کنند ولی همیشه موفق نمی شوند. ابزار های بانک های مرکزی شامل موارد زیر می شود:

1.نقدینگی بالا و مداخلات در فارکس. مقدار فعلی پول موجود در کشور عرضه پول نامیده می شود. قیمت یک محصول به طور غیر مستقیم بستگی به عرضه پول دارد. اگر بانک مرکزی به صورت کنترل نشده پول عرضه کند ( پول ملی بیشتری چاپ کند) اما حجم تولید محصولات یکسان بماند، قیمت محصولات افزایش می یابد و از آنجایی که دلار آمریکا و ارز های کشور های دیگر می توانند یک نوع کالا محسوب شوند، نرخ ارز ملی در مقابل این ارز ها نیز کاهش می یابد.

کاهش ارزش ارز ملی یک کشور را تورم می نامند. از نظر اقتصادی، تورم متوسط منجر به افزایش تولید می شود. در ایالات متحده و اورپا تورم به صورت هدفمند 2 درصد در نظر گرفته شده است. بنابراین در کشور هایی که تورم های بالا تر یا ابر تورم وجود دارد، به دلیل تثبیت نرخ ارز، عرضه پول کمتر می شود و برعکس در کشور هایی که تورم بیش از حد کاهش می یابد نرخ بهره سپرده منفی می شود.

یک واقعیت جالب: در سال 1969، میلتون فریدمن، با ایده “هلیکوپتر پول”برنده جایزه نوبل شد. مدت زیادی است که در اورپا و ژاپن با افت قیمت ها مواجه هستیم. نرخ بهره سپرده منفی ( نرخ بهره سپرده: زمانی که فرد پولی در بانک نگه داری می کند نه تنها سود نمی گیرد بلکه باید مبلغی هم پرداخت کند) هم نتوانسه است این مشکل را حل کند. در آن زمان ایده ای ارائه شد که به زنان خانه دار پول پرداخت شود. آن ایده عملی نشد چرا که به دلیل اینکه فقط میزان نگه داری پول در خانه بالا می رفت و در نتیجه تاثیری در کنترل شرایط نداشت. در مقابل در کشور هایی مانند زیمباوه همه تلاش خود را به کار گرفته اند تا ابرتورم کشور را کنترل کرده و قیمت ارز خود را افزایش دهند.

جمعبندی: نقدینگی بیش از حد و مداخله ارزی در نهایت باعث کاهش ارزش ارز ملی در برابر ارز های دیگر خواهد شد.

2. نرخ سود قرضه. این عامل شاخصی برای ارزش گذاری پول در کشور است. این نرخی است که بانکهای مرکزی برای بانک های شخصی و سایر موسسات مالی تعیین می کنند که طبق این سود وام هایی باید به بخش های مورد نیاز اعطا شود. نرخ بهره پایین ( سود بازپرداخت وام کمتر ) باعث رشد اقتصاد می شود. در نتیجه افزایش تولید ناخالص و افزایش مصرف تاثیر مثبتی بر روی نرخ ارز ملی خواهد داشت. از طرفی دیگر، نرخ سود پایین به معنای کاهش ارزش پول ملی است و سرمایه گذاران با این روش تشویق خواهند شد تا دارایی های سود آور تری نگه داری کنند. در آمریکا نرخ قرضه تاثیر چشم گیری بر قیمت دلار دارد، با افزایش نرخ بهره قیمت دلار افزایش می یابد.

3.تعادل هزینه ها. تراز صادرات و واردات مستقیما بر نرخ ارز تاثیر می گذارد. اگر یک کشور بیشتر از میزانی که صادر می کند واردات داشته باشد به این معنی است که کشور برای بدست آوردن کالا و خدمات باید ارز خارجی بیشتری پرداخت کند در حالی که میزان ارز وارد شده کمتر از میزانی است که به آن نیاز دارد. این امر می تواند با جذب سرمایه گذاری خارجی برطرف شود که باعث ایجاد تعادل بین صادرات و واردات خواهد شد. گزینه دیگر برای مهار واردات بیش از حد، بیشتر کردن تعرفه واردات است که منجر به توسعه تولیدات داخلی و تقویت ارز ملی خواهد شد.

4.ذخایر ارزی و طلا. ابزار دیگری که بانکهای مرکزی می توانند توسط آن عرضه پول را کنترل کنند ذخایر ارزی و طلا می باشد. ذخایر کشور عمدتا به صورت طلا، ارز های خارجی (که این روش برای دلار آمریکا سودمند است چرا که بیشترین ذخایر ارزی کشور ها دلار آمریکا می باشد) و یا به صورت اوراق بهادار نگه داری می شوند. اگر ارزش ارز یک کشور در حال کاهش باشد و تقاضا داخلی برای ارزهای خارجی به شدت افزایش یابد بانک مرکزی می تواند تا حدودی با عرضه دلار در بازار تقضا را برطرف کرده و بدین ترتیب مازاد پول ملی را کاهش داده و تورم را مهار کند.

جمعبندی: اگر ذخایر ارزی و طلا کشور کاهش یابد، ممکن است بانک مرکزی تصمیم بگیرد تا ارزش پول ملی را کاهش دهد. (اگر بانک مرکزی نتواند با شیوه دیگری رشد تورم را مهار کند).

5. آمار کلان اقتصادی:

• GNP (تولید ناخالص ملی) و GDP(تولید ناخالص داخلی). رشد این دو شاخص اثری مثبت بر ارزش ارز ملی یک کشور دارد. اگر نرخ تولید ناخالص داخلی افزایش یابد نشانی از پیشرفت و بهبود اقتصاد یک کشور می باشد که باعث جلب توجه سرمایه گذاران می شود. ورود سرمایه های خارجی ارز ملی یک کشور را تقویت می کند. این شاخص ها به صورت دینامیکی و نسبت به تغیرات در بازه های زمانی مختلف مورد بررسی قرار می گیرند. اگر سرعت رشد تولید ناخالص داخلی سالانه کندتر از مدت مشابه قبل باشد، این شاخص عددی منفی خواهد شد.
• نرخ بیکاری. این شاخص یکی دیگر از شاخص های مهم وضعیت اقتصادی یک کشور است که می تواند بر نرخ ارز یک کشور تاثیر گذار باشد. کاهش نرخ بیکاری باعث تقویت ارز ملی می شود. در ایالات متحده، گزارش های مربوط به حقوق و دستمزد همه مشاغل به غیر از حوزه کشاورزی (این عدد میزان شغل اضافه شده یا از دست رفته به جز شغلهایی که در حیطه صنعت کشاورزی هستند را برای مدت معینی اندازه گیری می کند) تعریف می شود که یکی از اساسی ترین پارمتر تاثیرگذار پس از نرخ بهره در نرخ دلار است که از محاسبه نرخ دستمزد میانگین در کشور به دست می آید.
• نرخ تورم. قدرت خرید مصرف کننده بر نرخ ارز تاثیر می گذارد. رشد تورم نرخ ارز را به پایین هل داده و تاثیر منفی بر روی ارز ملی کشور دارد. برای اقتصاد هایی که وابسته به فعالیت های خارجی هستند نرخ تورم اثر چشمگیر تری بر نرخ ارز دارد بنابراین در کنار تورم، شاخص قیمت مصرف کننده و سایر آمارهای مشابه نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.
• تعادل بودجه و مخارج کشور. کسری بودجه که با نقدینگی اضافه پوشش داده می شود، نرخ تورم را افزایش داده و منجر به کاهش ارز پول کشور می شود
• بدهی دولتی یا ملی. حتی اگر مساله اصلی نباشد، در بازار های نو ظهور شاخص مهمی محسوب می شود. افزایش بدهی ملی نشانگر تضعیف پول ملی است. برای مدیریت بدهی ملی یک کشور نیاز بیشتری به ارز وجود خواهد داشت و همین عامل باعث گران شدن ارز خارجی در مقابل ارز ملی خواهد شد. از این سو بیشتر شدن ریسک، سرمایه گذاران را دلسرد می کند و سرمایه خارجی کمتری وارد کشور می شود و باعث ایجاد کسری می شود هرچند استثنائاتی برای این شاخص وجود دارد مانند دولت آمریکا!

6. ژئوپولیتیک. که شامل موارد زیر می شود:

• انتخابات. نمونه بارز تاثیر این شاخص، واکنش دلار به پیروزی ترامپ است. در پاییز 2016 به دنبال انتخابات، دلار به نسبت 9 ارز دیگر، به بالاترین حالت ممکن رسید. در این رویداد سیاسی توقعاتی برای سرمایه گذاران ایجاد شد که بعدها هم این توقعات برطرف شد.
• جنگهای تجاری برای مثال می توان جنگ چین و آمریکا را در نظر گرفت. در این جنگ وضعیت چندان واضح نیست. فرضا جنگ های تجاری باید تاثیر منفی بر نرخ دلار می گذاشت (سرمایه گذاران سرمایه امن تر از دلار برای نگه داری انتخاب می کردند) اما از آنجایی که ایلات متحده دارای اقتصادی نسبتا غیر وابسته است بعد از این اتفاقات دلار بر خلاف انتظار قوی تر شد! و یوان چین به پایین ترین نرخ در سال 2017 رسید. این بدان معنی است که سرمایه گذاران معتقدند ایالات متحده در جنگ تجاری بین چین حضور موفق تری خواهد داشت و از این طریق بازار و اقتصاد ملی تقویت خواهد شد.
• تحریم های بین اللملی. در اینجا برای مثال روسیه را بررسی می کنیم زمانی که تحریم های آمریکا علیه روسیه در سپتامبر اجرایی شد روبل با 15 درصد کاهش ارزش مواجه شد.

همچنین عوامل ژئوپولیتیکی شامل درگیری های مسلحانه و انواع پیام های رهبران کشور ها و ایجاد اتحادهای اقتصادی بین کشور های مختلف نیز می شود. یک مثال بارز از این موضوع: تاثیرات ملموس همه پرسی انگلستان (Brexit) که نرخ GBP را در سال 1985 بیش از 11 درصد کاهش داد.

نتیجه گیری: معامله گران باید تقویم های اقتصادی را دنبال کرده و تحولات بین المللی را زیر نظر داشته باشند. اما تصمیم گیری در مورد تاثیر نهایی تحولات رخ داده در سطح جهان قابل پیشبینی نبوده و به عوامل متعددی می تواند بستگی داشته باشد.

عومل روانی 

بازار ارز های خارجی بازای سوداگرانه است که سرمایه دارانی که نقش کلیدی دارند به راحتی می توانند کنترل بازار را در دست بگیرند. کسانی که مقدار زیادی از سرمایه در گردش بازار را در اختیار دارند یا همان مارکت میکر ها، بانکهای سرمایه گذاری و کسانی که دارای مقدار زیادی ارز هستند می توانند بر روی قیمت ارز ها تاثیر بگذارند. علاوه بر این در بعضی از جفت ارزها (برای مثال جفت ارز رند آفریقا در مقابل دلار آمریکا) این تاثیر عجیب غریب بیشتر به چشم می خورد و بازار را به آسانی تحت تاثیر قرار می دهد. در ارتباط با این عامل یکی از بدترین نمونه از معاملات ثبت شده در تاریخ “چهارشنبه ی سیاه” نام دارد. در اوایل دهه 50، کشور های اورپایی تصمیم گرفتند سازمانی (نمونه اولیه اتحادیه اوروپا) ایجاد کنند که توسط آن سازمان، نرخ ارز با هماهنگی هایی که از پیش تعیین شده، انجام شود و منافع همه اعضا در قیمت گذاری ارزهای کشور های شرکت کننده در نظر گرفته شود. آلمان به عنوان پایه در نظر گرفته شد چرا که در آن زمان به عنوان یکی از توسعه یافته ترین اقتصاد های جهان شناخته شده بود. اعضا مجمع توافق کردند که ارزش ارزهای محلی خود و دوچ مارک را با دامنه 6 درصد حفظ کنند. تاثیرگذار ترین مکانیسم برای کنترل نرخ ارز در محدوده توافق شده کنترل نرخ بهره و حفظ ذخایر ارزی خود کشور ها تعیین شده بود.

در سال 1990، بریتانیا با مشکلات اقصادی متعددی رو به رو شد که نرخ بالا تورم، کاهش تولید، قدرت رقابت پایین در بازار های خارجی را به دنبال داشت. تمام این مشکلات انگلستان را مجبور کرد تا به مکانیسیم کنترل قیمت ارز اورپا بپیوندد. از آن لحظه به بعد قیمت ارز انگلیس طبق شرایط اتحادیه اورپا تعیین نشده بود اما اعضا با ورود این ارز به اتحادیه موافقت کردند. زمانی که انگلستان وارد این اتحادیه شد پوند انگلیس نسبت به دوچ مارک 2.98 قیمت داشت که انگلستان متعهد شد این قیمت را در محدوده 2.78 -3.13 حمایت کند.

دولت انگلستان امیدوار بود که با پیوستن به اتحادیه اوروپا به راننده ای تبدیل شود که می تواند مسیر درست اقتصاد جهان را به همه نشان دهد و مشکلات اقتصادی را حل نماید، حتی در دو سال اول هم اوضاع به این گونه پیش می رفت و از آنجایی که دولت نمی توانست خودسرانه قیمت ارز کشور را تغییر دهد و نرخ تورم کاهش یافت و همچنین نرخ بیکاری پایین تر آمد. اما در سال 1992 کشور تحت تاثیر رکود جهانی قرار گرفت و دولت انگلیس نمی توانست عملی برخلاف تعهدنامه در مقابل این رکود انجام دهد. کاملا مشخص بود که ارزش گذاری پوند انگلیس بیش از حد واقعی آن انجام شده بود و نرخ به تنهایی توسط بانک مرکزی تضمین شده بود.

در 16 سپتامبر 1992، سخن رانی مدیر Bundesbank از رسانه ها منتشر شده که برای اولین بار در این سخنرانی در حال سقوط بودن بعضی از ارزهای اوروپایی مطرح شد. وی متعقد بود حتی تلاش آلمانی ها هم برای حل این مشکل کارساز نخواهد بود. سرمایه گذار ها این خبر را به عنوان یک سیگنال مهم دریافت کردند. صندوق عظیم جورج سورس در یک سفارش به ارزش 1.5 میلیارد در پوند استرلینگ ثبت کرد که بعدا حجم این سفارش را به 10 میلیارد دلار افزایش داد.

خب حال ببینیم این سفارش چه تاثیری بر روند بازار می گذارد، فرض کنید شما شریکی دارید که حاظر است مقداری پوند انگلیس با سود بسیار کم به شما قرض دهد شما 10 پوند پول قرض کرده و با آن 29.5 دویچه آلمان خریداری می کنید. حال کاهش قیمت پوند در مقابل دویچه سودمند خواهد بود چرا که می توانید با فروش آن 29.5 دویچه، برای مثال 12 پوند بخرید و 10 پوند شریکتان را پس دهید و مقداری هم (به صورت مشروط) سود کنید. این حالت زمانی می تواند رخ دهد که شما از پایین آمدن نرخ ارز پوند مطمئن باشید.

صندوق سرمایه گذاری سورس بیش از 10 میلیارد پوند انگلیس را قرض گرفته بود و در همان زمان هم این مقدار را فروخت. مثالی که برای شما و شریکتان استفاده کردیم در این صندوق سرمایه گذاری نیز اتفاق افتاد. با شروع روز کاری در انگلستان در تاریخ 17 سپتامبر، میلیار ها پوند فروخته شد. ارزش ارز انگلیس به شدت سقوط کرد. بانک مرکزی انگلیس فاقد نقدینگی بوده و نتوانست این مقدار پوند را با قیمت بازار که طبق مکانیسم اتحادیه تعریف شده بود خریداری کند. برای تشویق سرمایه گذاران به خرید پوند، سود سپرده را به 5 درصد افزایش داد اما بازهم نتیجه ای در بر نداشت چرا که بازار ضعف پوند را به صورت قاطعانه پذیرفته بود. پس از آنکه دولت نتوانست پوند را بالاتر از حداقل قیمت توافق شده در (ERM) نگه دارد، در انتها مجبور شد پوند استرلینگ را از مکانسیم نرخ ارز اوروپایی (ERM) خارج کند. ارزش پوند بلافاصله 15 درصد در مقابل دویچه آلمان و 25 درصد در مقابل دلار کاهش یافت.

این داستان یکی از بهترین مثال های چگونگی تاثیر عوامل روانی در بازار می باشد. اگر صندوق سرمایه گذاری در یک کشور بیش از ذخایر بانک مرکزی، پول در اختیار داشته باشد، عملا می تواند کنترل قیمت را بر عهده بگیرد و بانکی مرکزی هم ابزار لازم برای کنترل بازار را نخواهد داشت 

نتیجه گیری: نرخ ارز فارکس تحت تاثیر چندین فاکتور محلی و جهانی می باشد که یک معامله گر حرفه ای باید توانایی تشخیص این فاکتور ها را داشته باشد. همچنین نباید دستکاری های احتمالی که در بازار ممکن است توسط رسانه ها اتفاق بیفتد را نادیده بگیرد. شاید با خود فکر کنید در نظر گرفتن تمامی این پارامتر ها برای آنالیز بازار کار سختی است؟ البته که سخت است. بنابراین من فقط می توانم یک رویکرد برای رفع این مشکل برای شما پیشنهاد کنم، بینش و تجربه خود را در بازار افزایش دهید و با تمامی ریسک های موجود در بازار آشنا شوید. برای دست یافتن به این حد از تجربه توصیه می کنم با باز کردن یک حساب دمو و پیروی از نکاتی که در این مقاله گفته شد به صورت عملی با نکات آشنا شوید. اگر به نظرتان مطالبی که در این مقاله ارائه شد جالب بود می توانید نظرات و سوالت خود را در این باره در قسمت کامنت با ما در یمان بگذارید.

پا نوشت: آیا نوشته ی من مورد پسندتان قرار گرفت؟ لطفا در شبکه های اجتماعی آن را به اشتراک بگذارید: این بهترین ''تشکر'' خواهد بود :)

لینک های مفید:

• پیشنهاد می کنم که با یک کارگزار (بروکر) مطمئن معامله کنید اینجا. سیستم این امکان را به شما می دهد که یا خودتان به معامله بپردازید یا معامله ی معامله کنندگان موفق از سرتاسر دنیا را کپی کنید.
• در پلتفرم لایت فایننس از کد تشویقی BLOG برای گرفتن امتیاز سپرده گذاری 50% استفاده کنید. به هنگام سپرده گذاری سپرده گذاری در حساب معاملاتی خود تنها لازم است که این کد را در محل مناسب وارد نمایید.
• کانال تلگرام با تحلیل های باکیفیت، مطالب مربوط به فارکس، مقالات آموزشی، و سایر مطالب مفید برای معامله گران https://t.me/farsi_forex_trading_blog