گفته می شود که ''روند دوست شماست'' و این قاعده ی طلایی معاملاتی به تمام سرمایه های موجود در بازار اعمال می شود. تغییرات قیمت ها معمولا متلاطم نیست - نوسانات آن ها تحت تاثیر چندین عامل است. وقتی این عوامل با یکدیگر هم راستا می شوند برخی روندها در بازار شکل می گیرند. این مطلب راهنما به شما کمک می کند این عوامل را شناخته و تحلیلی مناسب از روندها در بازار را برای تدوین یک راهبرد معاملاتی مطمئن انجام دهید.
مقاله شامل موضوعات زیر می باشد:
- تعریف و معنی روند در بازار یک سرمایه
- تحلیل روند بازار
- چه چیزهایی را لازم است در مورد روندها در بازار بدانیم؟
- چگونه روندها را پیدا و یا شناسایی کنیم؟
- چگونه متوجه شویم که یک روند در بازار سهام به وجود آمده و این روند اعتبار پیدا کرده؟
- پیش از خرید روندهای بازار را شناسایی کنید!
- سوالات متداول مرتبط با روند در بازار فارکس
تعریف و معنی روند در بازار یک سرمایه
روند در بازار به معنی جهت گیری خاص حرکت قیمت در یک بازه ی زمانی خاص است که به انواع سرمایه ها در بازار اعمال و در طی زمان دچار نوسان و تغییر حجم می شود.
روند در بازار فارکس و سایر بازارهای مالی معمولا به حرکت شاخص در بازه ی زمانی مشخص با یک جهت گیری و قدرت معین اطلاق می شود. جهت ویژگی کلیدی یک روند است - معامله گران از جهت روند برای اتخاذ تصمیمات معاملاتی و به حداکثر رساندن درآمد و سود خود استفاده می کنند.
بر اساس مبانی تحلیل تکنیکال می توان گفت که تغییرات قیمتی همواره مستلزم رعایت قواعدی مشخص است.
این واقعیت به معامله گران موفق اجازه می دهد تا رفتار شاخص های ارزی و سایر ابزارهای معاملاتی را پیش بینی کنند. ویژگی سیستمی تغییرات چارت قیمت امکان معامله در بازارهای مالی، پیش بینی رفتار آتی سرمایه ها، و اتخاذ تصمیمات صحیح را فراهم می کند. در تحلیل تکنیکال اندیکاتورها، مشاوران، و الگوهای معاملاتی زیادی وجود دارند که نقش ابزارهای کمکی مختلفی را برای معامله گران حرفه ای بازی می کنند. بیشتر این ابزارها را می توان بر اساس مفهوم حرکت یک روند تحلیل کرد.
به طور کلی، سه نوع روند اصلی در بازار وجود دارد:
- روند صعودی: به زمانی که حرکت قیمت صعودی می شود اشاره دارد. در این حالت، یک سری از نقاط کف و اوجی که به طور کلی آهنگ افزایشی پیدا می کنند را شاهد خواهیم بود. تا زمانی که هر نقطه ی اوج بعدی بالاتر از نقطه ی اوج قبلی باشد می توانیم بگوییم که روند ما صعودی است.
- روند نزولی: به زمانی که حرکت قیمت نزولی می شود اشاره دارد. در این حالت، هرگونه تلاش موفق شاخص برای عبور از نقطه ی اوج قبلی یک سیگنال زودهنگام در خصوص معکوس شدن روند خواهد بود. مشخصه ی روند نزولی ایجاد یک سری از نقاط اوج و کف است که آهنگ کاهشی پیدا می کند.
- حرکت افقی: به حالتی اشاره می شود که در آن حرکتی به یک جهت خاص وجود ندارد (این حالت یک وضعیت طبیعی و پرتکرار در بازار است).
بر اساس نظریه ی داو (Dow)، روند فقط تا زمانی ادامه پیدا می کند که یک سیگنال واضح در خصوص پایان یافتن آن در چارت به وجود بیاید.
بر اساس طول مدت شکل گیری یک روند، روندها می توانند یکی از سه حالت زیر را داشته باشند:
- بلند مدت: که ممکن است از ۶ ماه تا چند سال طول بکشد
- میان مدت (روند ثانویه): که معمولا به معنی ایجاد یک حرکت اصلاحی در روند اصلی است که می تواند ۱ تا ۶ ماه طول بکشد
- کوتاه مدت (روند خرید): که معمولا به یک حرکت اصلاحی یا یک بازه ی ثبات اشاره دارد که کمتر از ۱ ماه ادامه پیدا می کند. روند کوتاه مدت می تواند نوعی توقف در روند میان مدت یا بلند مدت در نظر گرفته شود. همچنین، روند های کوتاه یا خرید حتی می توانند در چارت های روزانه ایجاد شوند.
نکته: روندهای ایجاد شده در بازار را با فضای روانی بازار نباید اشتباه بگیرید. فضای روانی بازار به معنی رفتار معامله گران در خصوص حرکت آتی شاخص است (البته بینش معامله گران با شرایط واقعی ای که در بازار اتفاق می افتد یکسان نیست).
ویژگی های روند
ایجاد شدن روند به عنوان یکی از رخدادهایی که در بازارهای مالی اتفاق می افتد سه ویژگی اصلی دارد:
۱. جهت گیری: جهت گیری روند به تایم فریم یا بازه ی زمانی بستگی دارد: هر چقدر که تایم فریم طولانی مدت تر باشد جهت گیری حرکت شاخص کمتر واضح و مشخص خواهد بود. مهم است که بین حرکت اصلاحی قیمت و حرکت در قالب روند تفاوت قائل شویم. در حالت کارکشن یا همان حرکت اصلاحی، پس از مدتی شاخص به سطح قبلی ای که ثبت کرده بود بازگشته و در واقع در قالب یک روند مجددا به حرکت خود ادامه می دهد.
۲. قدرت: قدرت روند از طریق شیب منحنی حرکتی شاخص در چارت مشخص می شود. جهش های قیمتی و حرکات پرشیب شاخص معمولا چندان قدرتمند نیستند زیرا کوتاه مدتند. از آن سو، حرکت قوی و تاثیر گذار روند را باید به روز رسانی مداوم نقاط اوج یا کف دانست ( در آن شیب منحنی حرکتی قیمت حدودا ۴۵ درجه است) که برای مدتی ادامه پیدا می کند.
۳. طول مدت: همانطور که می توان حدس زد، ثبات روند خود را در تایم فریم بالاتری نشان خواهد داد. طول مدت روند به معامله گران اجازه ی ارزیابی قدرت و میزان قابل اطمینان بودن روند را می دهد.
تحلیل روند بازار
برای شناسایی روندها در بازار معاملات سهام معامله گران می توانند از روش ها و رویکردهای گوناگونی استفاده کنند:
- تحلیل فاندمنتال: تحلیل فاندمنتال به معنی درنظر گرفتن وضعیت کلی شاخص های سهام و یا عملکرد صادرکنندگان سهام به شکل کلی است. به عنوان مثال، با تحلیل فاندمنتال معامله کننده می تواند در شرایط زیر یک روند صعودی را تشخیص بدهد: ۱) یک شرکت صادر کننده ی سهام به شکل پیاپی نتایج مثبتی را مطابق اظهاریه های مالی خود نشان بدهد ۲) اخبار اقتصادی نشان بدهد که صنعت مرتبط با شرکت صادر کننده ی سهام همچنان در حال رشد است ۳) اقتصاد جهانی یا داخلی به همراه قیمت شاخص سهام در حال رشد است
- تحلیل تکنیکال: در تحلیل تکنیکال از ابزارهای مختلفی استفاده می شود که به آن 'اندیکاتورهای روند' می گویند. محبوب ترین و پراستفاده ترین اندیکاتورها میانگین های حرکتی (MA) نام دارند که هم تغییر جهت قیمت و هم میزان قدرت یک روند را نشان می دهند.
- تحلیل حجم: در یک روند رو به رشد بعد از افزایش قیمت ها یا با یک حجم معاملاتی باثبات و یا با افزایش حجم معاملاتی مواجه می شویم. سقوط چشمگیر حجم معاملاتی و یا از آن سو ثبت یک نقطه ی اوج غیرقابل پیش بینی می تواند سیگنالی در خصوص پایان یافتن روند باشد. زمانی که قیمت یک سهام در جهتی دیگر حرکت می کند اما حجم در حال افزایش است این به معنی معکوس شدن احتمالی روند و یا ایجاد یک حرکت اصلاحی در آن است.
روش قابل اشاره ی دیگری که وجود دارد تحلیل گرافیکی بازار است که می توان آن را بخشی از تحلیل تکنیکال دانست. محبوب ترین ابزار تحلیل گرافیکی یا بصری استفاده از خط روند است. تا زمانی که قیمت در یک روند صعودی بالاتر و یا در روند نزولی پایین تر از خط روند باشد احتمال می رود که روند همچنان ادامه پیدا کند.
خط روند
اگر معتقد باشیم قیمت در یک جهت برای چندین هفته حرکت کرده معامله گر متوجه خواهد شد که خط مقاومت و حمایت در تایم فریم ۴ ساعته و یا روزانه در حال شکل گیری است. اما اگر تحلیل خود به این نقطه ی برسیم که نوع حرکت روند به تازگی تغییر کرده و حرکتی جدید تازه شروع به رشد می کند تشخیص نقاط مرزی خط روند سخت خواهد بود.
روندهایی که معکوس نشوند به ندرت در چارت ها ایجاد می شوند. شاخص پس از دستیابی به خط حمایت یا مقاومت اغلب یک حرکت بازگشتی پیدا می کند. این حرکت بازگشتی معمولا حدود ۳۰ درصد از حرکت اصلاحی شاخص را تشکیل می دهد. با داشتن این نکته در ذهن خط روند را به شکل زیر می توان کشید:
- اگر حرکت شاخص صعودی باشد خط حمایت را می توان در نقاط کف چارت کشید. خط مقاومت را می توان بالاتر از آن و یا به شکلی همسان مشاهده کرد.
- زمانی که روند نزولی است خط مقاومت را می توان در نقاط اوج چارت ترسیم کرد و خط حمایت به شکلی همسان با آن رسم می شود.
- در صورت ایجاد یک روند افقی خط حمایت در نقاط کف و خط مقاومت در نقاط اوج ترسیم می شود.
چه چیزهایی را لازم است در مورد روندها در بازار بدانیم؟
روند ها عموما به ۴ دلیل در چارت سرمایه های مختلف ایجاد می شوند:
- اقدامات دولت ها
- تراکنش های بین المللی
- فرضیات و یا انتظارات بازیگران بازار
- عرضه و تقاضا
تمامی این حوزه ها به یکدیگر مرتبط هستند و شرایطی که در مورد آینده پیش بینی شده بر وضعیت فعلی شاخص اثر می گذارد و این اتفاقی است که باعث ایجاد روند می شود. دولت ها اصولا از طریق سیاست های پولی و مالی بر روی ایجاد روند تاثیر می گذارند. این سیاست ها بر تراکنش های مالی بین المللی تاثیر می گذارند و این به نوبه ی خود بر ثبات اقتصادی و کسب و کارها اثرگذار است. فرضیات و انتظارات معامله گران قوه ی پیشران قیمت سرمایه ها بر اساس ارزش احتمالی آن ها در آینده است. در پایان هم باید گفت که عرضه و تقاضا در چارت سرمایه ها روند ایجاد می کنند زیرا شرکت کنندگان در بازار همواره در حال رقابت با یکدیگر هستند.
نظریه ی Dow برخی از ویژگی های اساسی روند را تعریف می کند که باید همواره به یاد داشته باشید:
- به جای پایان یافتن و یا معکوس شدن، حرکت روند ادامه پیدا می کند
- هرچقدر روند قوی تر باشد ادامه پیدا کردن آن محتمل تر است.
- هر زمانی روند ممکن است پایان یابد
- اگر روند قبلا تحت شرایطی خاص باقی ماند یا ادامه پیدا کرد این بدین معنا نیست که در شرایطی مشابه دوباره شکل بگیرد.
چگونه روندها را پیدا و یا شناسایی کنیم؟
حال می خواهیم به بخش عملی شناسایی روند بپردازیم. نیازی نیست که تجربه معاملاتی زیادی برای شناسایی روند در بازار سهام داشته باشید. تحلیل وضعیت بازار در این حالت به شناسایی نقاط اوج و کف قیمتی باز می گردد. در پایین به این موضوع خواهیم پرداخت:
روند صعودی
روند صعودی در واقع یک حرکت شاخص به سمت بالا در چارت است که در آن هر نقطه ی اوج بالاتر از نقطه ی اوج قبلی و هر نقطه ی کف بالاتر از نقطه ی کف قبلی است.
این نوع حرکت به وضوح در چارت ها قابل مشاهده است: حرکتی منحنی شکل ایجاد می شود که تمایل به دستیابی به نقاط اوج جدید در بازه ی زمانی مشخصی دارد.
روند صعودی مستلزم افزایش تدریجی قیمت در یک بازه ی زمانی مشخص است. ضروری است که تحلیل تنها در یک بازه ی زمانی مشخص انجام شود زیرا جهت گیری روند حتی در تایم فریم های نزدیک اما متفاوت می تواند کاملا برعکس باشد.
از آنجا که بازار می تواند به شدت تحت تاثیر اقدامات خریداران و فروشندگان قرار گیرد، معامله گران باید یاد بگیرند چگونه بفهمند که آیا یک روند حالت طبیعی دارد یا نه در نتیجه ی زیاد برآورد کردن تقاضای احتمالی برای یک سرمایه (مثل ارز) ایجاد شده است.
روند نزولی
روند نزولی نشانگر حرکت کاهشی شاخص یک سرمایه به سطحی پایین تر از قبل است. اگر شاخص یک سهام را در نظر بگیریم، این روند تا جایی ادامه پیدا می کند که نقاط اوج و نقاط کف بعدی نسبت به نقاط اوج و نقاط کف قبلی در سطحی پایین تر قرار بگیرد. اگر معامله گر در طی نزولی بودن شاخص سهام اقدام به فروش کند ممکن است بتواند پول خود را حفظ کرده و ضرر نکند. در عین حال، برخی دیگر از معامله گران ترجیح می دهند که از روند نزولی با خرید و فروش های کوتاه مدت سود کسب کنند.
روند افقی
به روند افقی در اصطلاح تخصصی مالی انگلیسی سایدوی (Sideway) یا فلت (Flat) می گویند که در آن روند تمایلات حرکتی صعودی یا نزولی در بازه ای مشخص نداشته و حالت خنثی دارد.
به بیانی دیگرو در یک روند افقی یا فلت در بازار فارکس نقاط اوج و کف در چارت قیمتی به شکلی ترتیب و تقریبا در یک سطح یکسان ایجاد می شود.
در زیر یک مثال از روند افقی را در چارت جفت EURUSD مشاهده می کنیم:
در مقاله ی ''چگونگی شناسایی کردن روند افقی یا معمولی'' در بازار فارکس می توانید با این مطلب بیشتر آشنا شده و در مورد آن مطالعه کنید.
روند میان مدت
همانطور که قبل تر اشاره داشتیم، روندهای میان مدت نشانگر ایجاد شدن حرکت اصلاحی است. این بدین معنا است که شاخص یک سرمایه ممکن است به هر جهتی حتی به یک جهت غیرمنتظره حرکت کند. چگونه یک روند یک روند میان مدت را شناسایی کنیم؟ روند میان مدت معمولا زمانی ایجاد می شود که که حرکت شاخص سهام صعود و سپس چرخش های ناگهانی داشته باشد بدون اینکه روند صعودی یا نزولی واضحی ایجاد کرده باشد. این وضعیت می تواند چندین هفته و یا چندین ماه به طول بینجامد و باعث اضطراب معامله گران شود. این اضطراب به نوبه ی خود می تواند باعث ایجاد موجی متلاطم از فروش یا خرید در بازار گردد.
روندهای میان مدت اغلب به دلیل رخدادهای سیاسی و اقتصادی و اخبار ایجاد می شوند. تاریخ نشان می دهد که:
- حرکات افزایشی در روند صعودی قوی هستند و واکنش به آن ها ضعیف است
- حرکات کاهشی در روند نزولی ضعیف است و این در حالی است که واکنش به آن ها می تواند قوی باشد
- هر بازار (صعودی یا نزولی) حداقل سه چرخه ی زمانی میانه خواهد داشت و هر کدام از این چرخه ها ۲-۸ هفته طول می کشد
روندهای بلند مدت
به گفته ی تحلیلگران روند بلند مدت قیمت بین ۶ ماه تا ۵ سال به طول مینجامد. به روند بلند مدت روند 'اصلی' یا 'اولیه' نیز می گویند. به یاد داشته باشید که روند بلند مدت از جهت گیری های میان مدت شاخص شکل می گیرد و این جهت گیری می تواند در جهت خلاف باشد.
برای تحلیل گرافیکی و تکنیکال روند های بلند مدت معامله گران از تایم فریم های هفتگی و ماهیانه استفاده می کنند. روندهای بلند مدت مورد علاقه ی بازیگران بزرگ بازار ، سرمایه گذارانی است که ترجیح می دهند سرمایه های خریداری شده را برای چند سال نگه دارند (مثل بازار سهام).
حتی در وضعیتی که در میان مدت معامله می کنید اطلاعات شما در مورد روند بلند مدت می تواند به شما کمک کند تا داده هایی که از تایم فریم های مختلف به دست آورده اید را با هم مقایسه کنید. همچنین، این کار زمانی که با ابزارهای تحلیلی مختلفی کار کرده و نیاز دارید اطلاعات مختلف را به هم متصل کرده و در تایم فریم های کوچک تر تصمیم اتخاذ کنید به کارتان می آید. وقایع مهم و اقتصاد جهانی در هر لحظه ای می تواند بر روی شاخص قیمت تاثیر بگذارد اما روند بلند مدت اغلب بدون در نظر گرفتن اینکه در بازه های کوچک چه اتفاقی می افتد خود را حفظ کرده و غلبه پیدا می کند.
برای مشخص کردن روند بلند مدت معامله گران معمولا از اندیکاتور استوکستیک و اندیکاتور 'شاخص تغییر' (Rate of Change) استفاده می کنند. اندیکاتور زیر با فرمول زیر محاسبه می شود.
ROC = (Pt / Pt-n) x 100%
ROC - شاخص تغییر
Pt — شاخص یا قیمت فعلی پوزیشن معاملاتی
Pt-n — شاخص یا قیمت یک پوزیشن معاملاتی در مدت زمانی قبل
همانطور که در چارت بالا نشان داده شده به هنگام تحلیل کردن روندهای بلند مدت معامله گران معمولا شاخص تغییر را بر روی تایم فریم های ۲۶ یا ۵۲ هفته ای اعمال می کنند.
چگونه متوجه شویم که یک روند در بازار سهام به وجود آمده و این روند اعتبار پیدا کرده؟
برای انجام دادن پیش بینی های دقیق تر باید بتوانید از ابزارهای معاملاتی و روش های قابل اتکا برای تحقیقات خود در بازار استفاده کنید. در زیر به ابزارهای تحلیلی مورد استفاده ی معامله گران در تست کردن نظریه های خود می پردازیم.
خط روند
خط روند در چارت از طریق متصل کردن حداقل دو نقطه ی انتهایی که در یک جهت مشخص (بالا یا پایین) بعد از یکدیگر به وجود می آیند کشیده می شود. یا ترسیم یک خط موازی مستقیم یک کانال معاملاتی ایجاد می کنید که درون آن شاخص حرکت می کند.
چگونه وجود روند را با ابزار تحلیلی ای که شرح دادیم مشخص کنیم؟ شاخص سرمایه در محدوده ی این خطوط حرکت می کند. بنابراین، وقتی قیمت حرکت افزایشی دارد باید معامله ی خرید باز کنیم و وقتی حرکت آن کاهشی است می توانیم به سراغ معامله ی فروش برویم زیرا انتظار می رود که حرکت قیمت در آینده نزولی باشد.
میانگین حرکتی
از میانگین حرکتی اغلب به همراه خط روند برای به دست آوردن یک دیدگاه منطقی و منصفانه استفاده می شود. قیمت همواره در نزدیکی سطح میانگین آن حرکت می کند اما ممکن است به جهت هایی مختلف منحرف شود.
اگر سطح بسته شدن قیمت در روز گذشته بالاتر از میانگین حرکتی مورد نظر باشد (به چارت نگاه کنید)، روند صعودی به وجود خواهد آمد. اگر سطح بسته شدن قیمت در روز گذشته پایین تر از همان میانگین حرکتی باشد احتمال می رود که ارزش سرمایه پایین بیاید.
از خط میانی نارنجی رنگ به عنوان سیگنال تاییدی استفاده می شود. اگر شاخص بالاتر از میانگین هفتگی بسته شود شاخص پس از آن برای مدتی طولانی حرکتی صعودی خواهد داشت و در حالت بر عکس شاهد حرکت نزولی خواهیم بود. علیرغم قابل اطمینان بودن اندیکاتور میانگین حرکتی این اندیکاتور ممکن است تاخیر داشته باشد و این میزان تناسب آن را برای استفاده در معاملات کوتاه مدت پایین خواهد آورد.
حجم افقی
با تحلیل کردن اندیکاتور حجم افقی معامله گر می تواند بازه ی قیمتی را پیدا کرده و متوجه شود که نسبت وضعیت فعلی شاخص با یک سطح مشخص چیست. حجم معاملاتی اینگونه تفسیر می شود: اگر قیمت بالاتر از بازه ی نامبرده قرار داشته باشد باید در میان مدت اقدام به خرید کنید و اگر قیمت پایین تر از این بازه باشد باید اقدام به فروش سرمایه کرد.
می توانید تا زمانی که بازه ی قیمتی حرکت نکرده بر اساس همین مبنا اقدام کنید (حجم معاملاتی تجمیع نخواهد شد و از حجم بازه ی قیمتی قبلی فراتر نخواهد رفت). وقتی به اندازه ی کافی حجم معاملاتی جمع شود شاخص سهام حرکت خواهد کرد و بدین ترتیب یا روند ادامه پیدا می کند و یا حرکت شاخص معکوس می شود.
پیش از خرید روندهای بازار را شناسایی کنید!
برای معامله ی موفق در بازار سهام باید نسبت به تمایلات حرکتی قیمت آگاه باشید: این حرکت ها نشانگر وضعیت هیجانی معامله گران هستند و زمان صحیح ورود با خروج از معامله را نشان می دهند. سعی کنید تصویر بزرگتر را ببینید: لازم است که هم به اخبار و هم به عملکرد شاخص سرمایه توجه داشته باشید. استفاده از اندیکاتورهای تکنیکال به همراه تحقیق مناسب در وضعیت بازار بهترین راهبردهای معاملاتی را به شما نشان خواهد داد.
سوالات متداول مرتبط با روند در بازار فارکس
روند به جهت حرکتی (صعودی یا نزولی) شاخص در یک بازه ی زمانی مشخص اشاره دارد. روندها اطلاعاتی کلی در خصوص جهت گیری آتی هرگونه شاخص سهام فراهم می کنند.
روندهای بازار از طریق تحلیل پیش زمینه ی اقتصادی یک شاخص و انجام دادن تحلیل تکنیکال شناسایی می شوند. چارت مربوطه را باز کنید و به حرکات قیمتی توجه کرده و الگوهایی که به شما اجازه ی پیش بینی نوسانات قیمتی را می دهند تشخیص دهید.
مورد استفاده ترین ابزار معاملاتی در این خصوص خط روند است زیرا اجازه ی شناسایی کانال های معاملاتی ای که درون آن قیما حرکت می کند را می دهد. اگر حرکتی واضح در هر دو جهت وجود نداشته باشد معامله گران شاهد ایجاد شدن حرکت افقی خواهند بود (در طی حرکت افقی حجم معاملاتی تجمیع می شود).
چندین نشانه برای روند صعودی وجود دارد ۱) نقاط بسته شدن و باز شدن شاخص به شکل روز به روز (و یا هفته به هفته در صورت استفاده از راهبرد بلند مدت) بالاتر می روند. ۲)شاخص سرمایه بالاتر از میانگین حرکتی می میاند ۳) اندیکاتور شاخص تغییر بالاتر از خط صفر برود.
تحلیل فاندمنتال - مشاهده ی عملکرد شاخص سهام و پیش زمینه ی اقتصادی آن به طور کلی. تحلیل تکنیکال - اعمال اندیکاتورهای تکنیکال در چارت قیمتی. تحلیل حجم - دنبال کردن افزایش، کاهش، و یا تجمیع حجم معاملاتی
محتوای این مقاله بیانگر نظر نویسنده است و لزوماً بیانگر موضع رسمی کارگزار لایت فایننس نیست. مطالب منتشر شده در این صفحه صرفاً برای اهداف اطلاعاتی ارائه شده است و نباید به عنوان ارائه مشاوره سرمایه گذاری برای اهداف دستورالعمل 2014/65/EU مورد نظر تلقی شوند.
بر اساس قانون کپی‌رایت، این ماده مالکیت معنوی محسوب می‌شود که شامل ممنوعیت کپی و توزیع آن بدون رضایت می‌باشد.
