اصطلاح ''قوی سیاه'' از زبان لاتین و عبارت آن به معنی ''پرنده ای نادر بر روی زمین، مثل قوی سیاه'' است. مردم در اروپا برای مدتی طولانی باور داشتند که به غیر از قوی سفید قوی دیگری با رنگی دیگر وجود ندارد. اگرچه، در قرن ۱۷، گروهی از قوهای سیاه در غرب استرالیا مشاهده شدند، اما اصطلاح ''قوی سیاه'' همچنان به عنوان عبارتی که چیزی غیرمحتمل را به تصویر می کشد مورد استفاده قرار گرفت. بنابراین، می توان این سوال را پرسید که در بازار اصطلاح قوی سیاه به چه حالت یا واقعه ای اطلاق می شود؟
مقاله شامل موضوعات زیر می باشد:
تعریف
از اصطلاح ''قوی سیاه'' برای شرح دادن اتفاقات اقتصادی، سیاسی، و اجتماعی ای استفاده می شود که حتمی هستند اما پیش بینی ان ها غیرممکن است. این دقیقا همین چیزی است که اقای نسیم نیکولاس طالب، یکی از معامله گران پیشین وال استریت و شرح دهنده ی نظریه ی قوی سیاه توضیح داده است.
در عین حال نویسنده ی نظریه ی قوی سیاه این را متوجه بوده که مفهوم ''قوی سیاه'' تنها به اتفاقات منفی اشاره ندارد. آقای طالب در خصوص تحولات مثبتی که عبارت قوی سیاه برای آن کاربرد دارد مثال اکتشافات علمی عمده، پدیدار شدن رایانه های شخصی، و اینترنت را بیان کرده است.
نظریه ی قوی سیاه چیست؟
در سال ۲۰۰۷ یک سال قبل از شروع بحران اقتصادی جهانی، نسیم طالب که یک معامله گر آمریکایی لبنانی الاصل است کتاب ''قوی سیاه: تاثیر آنچه بسیار غیرمحتمل است'' را منتشر کرد. در این کتاب وی از ''واقعه ی قوی سیاه'' برای اشاره کردن به وقایعی که در مقایس بزرگ اتفاق می افتند و بر روی تمام جنبه های زندگی اثر می گذارند اشاره کرد.
از دید این نویسنده، واقعه ی قوی سیاه همواره سه معیار را در خود جای می دهد:
- باید برای یک شخص مشاهده کننده غیر قابل انتظار باشد
- تاثیرات آن باید در مقیاسی گسترده به جا گذاشته شود
- با گذر زمان مردم برای وقوع آن برخی پیش شرط ها را تعیین می کنند، به شکلی انگار می خواهند آن را پیش بینی کرده و وقوع آن را انتظار داشته باشند.
در حقیقت تقریبا تمامی تغییرات سریع السیر را می توان واقعه ی قوی سیاه نامید. شما می توانید در هر نوع کتاب تاریخی ای چنین وقایعی را مشاهده کنید، مثل وقایعی که در کتاب انقلاب کبیر فرانسه شرح داده شده است. در این کتاب نیز شما برخی پیش شرط های وقوع انقلابی مشابه را بعد از اینکه خود این انقلاب رخ داده مشاهده می کنید و تعریف چنین پیش شرط هایی به معنی قابل انتظار بودن آن در آینده است.
وقایع ملقب به قوی سیاه باورهای ما را تغییر می دهند
نسیم طالب در سال ۲۰۱۷ میلادی به همراه کتاب خود مقاله ای در روزنامه ی فایننشال تایمز نوشت و در ان تاثیر ''قوهای سیاه'' را بر روی فهم پایه ای ما از دنیا شرح داد. وی در این کتاب می نویسد:
''یک مشاهده ی موردی می تواند باور کلی ما که بر اساس مشاهده ی هزاران ساله ی میلیون ها قوی سفید بوده است رد کند. تنها چیزی که به آن نیاز دارید یک پرنده ی سیاه (یا آنطور که برخی می گویند زشت) است''.
به بیانی دیگر، چنین وقایعی به شکلی اساسی تصویر ما از دنیا را برعکس می کنند و این را اثبات می کنند که همه چیز تقریبا بر اساس ساختاری غیرقابل اتکا و خیالی بنا شده است. ماهیت انسان ها باعث می شود که بر مبنای وقایع تاریخی قبلی پیش بینی انجام دهیم. به همین دلیل، پیش بینی رخ دادن یک واقعه ی کاملا جدید از آنجا که تجربه ی قبلی برای این پیشی بینی نداریم می تواند غیرممکن باشد.
این نظریه منجر به عدم اطمینان به هرگونه ارزیابی تخصصی و پیش بینی ای که بر اساس مبانی و فرمول های شناخته شده است می شود. به گفته ی نسیم طالب، راهبردهای سرمایه گذاری دیگر در مقایسه با طالع بینی قابل اطمینان تر نیستند. نخستین واقعه ی ''قوی سیاه'' ای که اتفاق بیفتد می تواند منجر به سقوط بازار شود و یا بر عکس، باعث رشد انفجاری قیمت ها شده و هیچ کس قادر نخواهد بود که برای این مسئله آماده شود. نویسنده ی کتاب ''قوی سیاه'' توضیح می دهد که:
''ما قیمت نفت را برای ۳۰ سال آینده پیش بینی می کنیم و این در حالی است نمی توانیم بدانیم در تابستان بعدی چه اتفاقی خواهد افتاد. خطاهای انباشته شده ی سیاسی و اقتصادی آنچنان گسترده هستند که وقتی به لیست آن ها نگاه می کنم می خواهم از خودم نیشگون بگیرم که مطمئن شوم بیدار هستم یا نه''.
نسیم طالب برای تایید نظریه ی خود به وقایع قبلی ای که در خصوص ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ در شهرنیویورک اتفاق افتاد اشاره می کند. در آن زمان، هیچ کس نمی توانست با رویکردی عینی تمامی ریسک های احتمالی را ارزیابی کند، زیرا وقوع چنین اتفاقاتی از همه غیرقابل باورتر به نظر می رسید.
نسیم طالب نظریه ی ''قوی سیاه'' را به شخصیت های معروفی که در طول عمرشان شناخته نشدند مثل ادگار الان پو یا آرتور ریمبود تعمیم داده است. از دید وی، اگر ما در زمان آن ها رفتارهای به ظاهر منطقی را کنار می گذاشتیم همچنان زمان برای شناخت مهارت های آن ها که در واقع جلوتر از مقتضیات آن زمان بودند را دارا می بودیم.
مثال های واقعه ی قوی سیاه در گذشته
در پایین به وقایع تاریخی عمده ای که نام ''قوی سیاه'' به آن ها اطلاق شده اشاره خواهیم کرد.
بحران مالی سال ۱۹۹۷ در آسیا
وقتی در مورد بازارهای مالی صحبت می کنیم چندین اتفاق در تاریخچه ی اخیر آن افتاده که می توان نام قوی سیاه را به آن اطلاق کرد. بحران مالی سال های ۱۹۹۷-۱۹۹۸ آسیا منجر به سقوط نرخ تبدیل ارزهای ملی کشورهای شرق آسیا و همچنین به عدم انجام تعهدات بانکی و رکود عمومی در اقتصادهای اسیایی در دهه ی آخر قرن گذشته شد.
در میانه ی آخرین دهه ی پایانی قرن ۲۰ میلادی کشورهای آسیایی از جمله تایلند، فیلیپین، مالزی، اندونزی، و کره ی جنوبی بازه ای از رشد اقتصادی سریع را تجربه کردند. بخش عمده ای از تامین مالی این رشد اقتصادی از طریق وام خارجی و به لطف سیاست پولی آزاد بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) و شرایط مناسب وام دهی به ارزهای ملی انجام شد. در نتیجه، اقتصاد کشورهای آسیایی به شکلی سنگین بدهکار شدند و این به نوبه ی خود نوعی سقوط اقتصادی گسترده ای را رقم زد.
سقوط ''دات کام''
''حباب اقتصادی دات کام'' در بین سال های ۱۹۹۵ و ۲۰۰۱ میلادی ایجاد شد. این حباب در نتیجه ی افزایش شاخص سهام شرکت های اینترنتی (که بیشتر آن ها آمریکایی بودند) و پدیدار شدن تعداد زیادی از شرکت های اینترنتی جدید ایجاد شد. سهام شرکت هایی که متعهد به داخل کردن اینترنت در کسب و کارهای خود شدند به شدت افزایش پیدا کرد، اما معلوم شد که بسیاری از مدل های کسب و کاری که ارائه شده بود کارا نیستند و این موجی از ورشکستگی را به وجود آورد. سرمایه گذاران در آستانه ی خروج از دهه ی آخر قرن گذشته و ورود به قرن جدید (سال ۲۰۰۰) حدود ۵ تریلیون دلار را به دلیل گمانه زنی مالی و خوش بینی غیرقابل توجیه از دست دادند.
حملات ۱۱ سپتامبر
واقعه ی قوی سیاه در بازار سهام تنها مثال قابل بررسی نیست. در این رابطه، روز ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ یکی از روزهای غم انگیز بود. در این روز، تروریست ها اقدام به ربودن هواپیمای مسافربری در حالی که مسافران در پرواز بودند کردند و آن را به برج دوقلوی شهر نیویورک کوبیدند. این اتفاق یک خسارت فاجعه بار به همراه داشت: بیش از ۲۹۰۰ نفر در این حمله جان خود را از دست دادند. مدت اندکی بعد، آمریکا یک کمپین ضد ترور ایجاد کرد. این را باید اشاره داشت که بعد از تراژدی ۱۱ سپتامبر برخی مردم شروع به اظهارنظر کردن در خصوص این موضوع کردند که امکان پیش بینی وقایع روز ۱۱ سپتامبر وجود داشته است.
بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ میلادی
همانطور که بالاتر به آن اشاره شد، این بحران یک سال بعد از انتشار کتاب نسیم طالب که در آن به اصطلاح قوی سیاه اشاره شده بود به وقوع پیوست.
بحران مالی جهانی با بحران مالی امریکا در سال های ۲۰۰۷-۲۰۰۸ شروع شد. در سال ۲۰۰۸ شاخص S&P 500 که شامل حدود ۵۰۰ مورد از شاخص بزرگترین شرکت های امریکایی بود حدود ۳۸.۴۹ درصد کاهش یافت. رکود اقتصادی ای که پیش آمد آنقدر شدید بود که باعث شد بانک سرمایه گذاری برادران لمان بزرگترین دادخواست ورشکستگی در طول تاریخ را تقدیم دادگاه کند. در نتیجه ی ورشکستگی این بانک، حدود ۲۵۰۰۰ نفر از کارکنان این بانک بیکار شدند و خود این بانک نیز تقریبا ۴۶ میلیارد دلار از ارزش خود را از دست داد. این بحران بر روی بازار سهام جهانی نیز تاثیر گذاشت، به شکلی که بازارهای سهام بین المللی نیز حدود ۱۰ تریلیون دلار از ارزش خود را از دست دادند. بعد از این بحران، متخصصان شروع به استدلال کردن در مورد قابلیت پیش بینی مقتضیات و دلایل وقوع این بحران مالی از مدت ها پیش کردند.
برگزیت
پس از مدت ها آماده سازی، بریتانیا در ژانویه ی سال ۲۰۲۰ از اتحادیه اروپا خارج شد. این اتفاق بر شاخص سهام و نوسانات بازار تاثیر گذاشت و همچنان تاثیرات آن ادامه دارد. متخصصان می گویند که پس از برگزیت رعایت شدن حقوق بشر در بریتانیا به شدت امتحان خواهد شد و به طور خاص حوزه هایی مانند سوء رفتار دولتی با بسیاری از جنبه های حقوق بشر، سیر نزولی نهادهای دموکراتیک، وجود فضای عدم تحمل و نفی حقوق بشر در بسیاری از رسانه ها را در بر خواهد گرفت. همچنین، گفته شده که تنزل اقتصادی تنها یکی از چندین اتفاقی خواهد بود که مردم با آن ها مواجه خواهند شد.
آیا ویروس کووید-۱۹ را می توان یک قوی سیاه دانست؟
یک باور متداول در مورد ''قوی سیاه بودن'' ویروس کووید-۱۹ وجود دارد. به طور مثال، در طی کنفرانس Ideas Lab در شهر بروکسل بلژیک، متخصصان اذعان داشتند که ویروس کرونا آسیب پذیری ساختار جهانی و عدم توانایی دولت ها برای موثر عمل کردن را نشان داد. در نتیجه، اینگونه شد که همه خود را در حالتی حس کردند که انگار در مرزها محصور شده و بر اساس آن تقسیم شده اند. همچنین، وضعیت اقتصادی متلاطم شد و سازمان بهداشت جهانی توصیه هایی دیرهنگام و متناقض صادر کرد.
همانطور که از مفهوم ''قوی سیاه'' نیز پیداست، همه گیری کرونا در سال های اخیر برای جامعه ی جهانی غیرقابل پیش بینی بود (البته به غیر از پیش بینی بیل گیتس که هیچ کس به آن گوش نکرده بود) و به تاثیراتی جهانی منتهی شد.
مثال مدرن تر واقعه ی قوی سیاه در اقتصاد را می توان اتفاقات اوایل سال ۲۰۲۰ و در واقع شیوع جهانی بیماری همه گیر کووید-۱۹ دانست. در روز ۱۲ مارس یعنی همان روزی که پنجشنبه ی سیاه اتفاق افتاد مقیاس حرکت نزولی ای که بازارهای سهام تجربه کردند را می توان فاجعه بار نامید.
در این روز شاخص S&P 500 حدود ۹.۵ درصد از ارزش خود را از دست داد و در واقع بدترین سقوط روزانه ی خود از روز ۱۹ اکتبر سال ۱۹۸۷ میلادی را تجربه کرد. همچنین، شاخص سایر بازارهای جهانی نیز به سطوحی بحرانی رسید. این تنها در ماه نوامبر سال ۲۰۲۰ بود که شاخص های سهام در امریکا توانستند به سطوح پیش از بحران ژانویه ی همین سال برگردند.
چرا وقایع ملقب به ''قوی سیاه'' اتفاق می افتند؟
وقایع ملقب به قوی سیاه ممکن است در طی فرآیندی طبیعی در طول تاریخ ایجاد شوند، اما تفاوت آن ها با ''قوهای سفید'' این است که قابل پیش بینی نیستند. چرا؟ چون مردم توجهی به چیزهایی که قبل از یک فاجعه اتفاق می افتد نمی کنند.
در پایین به اشتباهات اصلی ای که جلوی پیش بینی به موقع وقوع ''قوهای سیاه'' را می گیرد اشاره می کنیم:
- تاثیر حبابی: مردم مایل به اطمینان بیشتر به داده ها و نظرات متداول در محیط اطراف خود و یا در بین کسانی که آن ها را یک مرجع قدرتمند می دانند هستند. در این حالت هر چیزی که باورهای عمومی را نقض کند نادیده گرفته می شود.
- استفاده ی بیش از حد از روش های مبتنی بر محاسبات ریاضی در زندگی واقعی: به طور مثال، از نظریه ی بازی ها اغلب برای پیش بینی احتمال بردن لاتاری یا کارت جایزه استفاده می شود اما در واقعیت همه چیز بسیار پیچیده تر است و به همین دلیل حتی عواملی که نمی دانیم چیست باید در نظر گرفته شوند.
- انجام دادن تحلیل های معطوف به گذشته: زمانی که شخصی تلاش می کند تا وقایع آینده را بر اساس اتفاقات گذشته پیش بینی کند، اشتباه اصلی او فرض کردن این است که به اندازه ی کافی برای انجام پیش بینی های خود داده های اطلاعاتی دارد و همه چیز بر اساس همان سناریوی پیشین به جلو می رود. در این رابطه باید اشاره داشت که تجربه ی نخستین جنگ جهانی هرگز جلوی وقوع دومین جنگ جهانی را نگرفت.
بنابراین، اگر به دنبال نشانه های مرتبط با قوی سیاه هستید این خبر بد را باید بشنوید: احتمالا شما توجه به مواردی که باعث وقوع اتفاقاتی در اینده می شوند ندارید. همواره احتمالات بسیار زیادی وجود دارند که ما در حقیقت آن ها را نادیده می گیریم.
چگونه سرمایه گذاران می توانند خود را برای وقایع ملقب به قوی سیاه آماده کنند؟
قوی سیاه می تواند تقریبا تمامی حوزه ها را تحت تاثیر قرار دهد و گاهی اوقات به شکلی آنی این اتفاق می افتد. پس سوال این است که چگونه باید از خود محافظت کنیم؟
نسیم طالب در کتاب خود نوشته که بهترین راه برای کاهش دادن تاثیرات قوهای سیاه تلاش برای پیش بینی کردن آن ها نیست. به گفته ی این نویسنده، ضروری است که به جای پیش بینی کردن متوجه ''حتمی بودن'' قوهای سیاه باشیم و برنامه هایی باثبات و بادوام تنظیم کنیم که به کاهش احتمال وقوع یا کاهش تاثیرات وقوع آن ها کمک کنند.
به طور مثال، بانک ها برنامه هایی به نام تست فشار طراحی کرده اند. تست فشارها در واقع برنامه های شبیه سازی شده ای هستند که بر اساس آن ها می توان تست کرد که آیا یک نهاد مالی می تواند از یک بحران دیگر جان سالم به در ببرد یا خیر. این ساز و کار دقیقا بعد از بحران سال ۲۰۰۸ در نهادها متداول شد. برخی از بانک های مرکزی از نمونه هایی که نهادهای نامبرده ایجاد کرده بودند یاد گرفتند و برنامه های جدیدی را پیاده کردند: به طور مثال، بانک مرکزی انگلیس چند سال بعد از بحران مالی مذکور شروع به طراحی کردن ساز و کار تست فشار خود را کرد.
اما همانطور که نسیم طالب اشاره کرد نه سازمان های حرفه ای و نه معامله گران شخصی نمی توانند آماده ی پیش بینی وقایع فاجعه آمیز در بازار باشند.
قوی سیاه در معاملات نیز مثل سایر حوزه ها به شکلی ناگهانی و بدون هشدار قبلی ایجاد می شود، پس باید همواره تلاش کنید تا سبد سرمایه گذاری خود را تا جایی ممکن در برابر وقایع منفی محافظت کنید. در این رابطه چندین دستور راهنما را می توان مطرح کرد که در بخش بعدی به آن اشاره می کنیم:
این ایده را بپذیرید که قوی سیاه بعدی قطعا خواهد آمد
زمانی که تاریخچه ی حرکات بازار را می خوانید معلوم می شود که وقایع بد همواره اتفاق می افتند. بنابراین، اتفاقات نباید به عنوان یک شگفتی در نظر گرفته شوند بلکه باید بخشی از چرخه ی طبیعی تفسیر دانسته شوند.
از فرصت هایی که قوهای سیاه ایجاد می کنند استفاده کنید
زمانی که شاخص های سهام سقوط می کنند و به دلیل قوهای سیاه نزولی می شوند، مدنظر دادن سرمایه گذاری در شرکت های پایدار و بادوام ارزشمند است. این شرکت ها در نهایت قادر به خروج از بحران خواهند بود و ارزش سهامشان دوباره صعودی خواهد شد.
متنوع سازی سبد سرمایه گذاری
این توصیه را به تمام سرمایه گذاران می توان کرد. به یاد داشته باشید که اگر تنها یک سرمایه را در سبد خود دارید به شکلی جدی تحت تاثیر به وقوع پیوستن قوهای سیاه قرار خواهید گرفت. برای تضمین کردن سرمایه گذاری های خود در خصوص توزیع کردن سرمایه های خود در بین ابزارهای مالی مختلف اطمینان کسب کنید.
نکات سرمایه گذاری مرتبط با قوهای سیاه
از آمار تاریخی بازارهای سهام می توان نکات زیر را برداشت کرد:
- تاثیر ''قوهای سیاه'' بر بازار تفاوتی عمده در مقایسه با سایر پدیده های بحران زا ندارد
- بازه ی زمانی بازیابی شدن بازار به شکلی تنگاتنگ با طول کشیدن دوره ی رکود ارتباط دارد اما این بازه به ندرت از یک سال فراتر می رود
- روند کلی بازار در بلند مدت همواره صعودی است
سرمایه گذار به هنگام انتخاب ابزارهای مالی انفرادی اغلب ممکن است اشتباه کند. بحران فعلی را در این خصوص در نظر بگیرید: بازارهای مالی به سرعت بازیابی شدند و برخی بخش های آن مثل بخش فناوری اطلاعات و به طور خاص سهام شرکت های فعال در پردازش ابری در حال رشدی سریع هستند. اما برخی استثناها بر این روند کلی در بخش نامبرده قابل اعمال است. به طور مثال می توان به Dropbox اشاره کرد که یکی از نمادهای پردازش ابری و کار از راه دور است - سهام شرکت پشتیبان Dropbox به شکلی تصاعدی رشد نکرد و همچنان پایین تر از قیمتی که در عرضه ی اولیه ی عمومی سال ۲۰۱۸ آن ثبت شده بود مورد معامله قرار می گیرد. اگر شما در ابزارهای مختلفی سرمایه گذاری کنید و سرمایه ی خود را تنها در یک ابزار مالی وارد نکنید می توانید خود را در برابر چنین شکست هایی محافظت کنید.
سرمایه گذاران با معامله ی صندوق های قابل معامله در بورس (ETFs) نه تنها می توانند سرمایه ی خود را در برابر ''قوهای سیاه'' و سایر مشکلات اقتصادی محافظت کنند بلکه می توانند درآمد به دست آورند. روند نزولی بازار از دید بسیاری از افراد یک فرصت تلقی می شود و به همین دلیل وارد معاملات خرید می شوند.
ایا واقعه ی قوی سیاه را در پیش خواهیم داشت؟
آیا قوهای سیاه در آینده ی نزدیک منتظر ما هستند؟
نسیم طالب در سال ۲۰۱۷ با شبکه ی RBC مصاحبه ای کرد و در آن پیش بینی کرد که به احتمال زیاد وقایعی که می توانند ''قوی سیاه'' نام بگیرند موارد زیر خواهند بود:
بیماری های همه گیر: طالب در سال ۲۰۲۰ در مصاحبه ای با شبکه ی RBC Pro گفت که نرخ مرگ و میر بالای ویروس کووید-۱۹ نتیجه ی مستقیم این موضوع بوده که بسیاری از مردم این بیماری همه گیر را حتی موقعی که خطرات آن کاملا واضح شده بود دست کم گرفتند. از دید وی پایان قرنطینه به معنی بازگشت به زندگی طبیعی نیست و آثار این بیماری همه گیر برای مدتی طولانی با ما باقی خواهد ماند.
مقاومت در برابر رباتی شدن (Neoluddism): این اصطلاح انگلیسی از کارگران بریتانیایی ملقب به لودیت ها در اوایل قرن ۱۹ میلادی وام گرفته شده - اشخاصی که به دلیل آنکه ماشین های نساجی نیاز به نیروی کار را کم می کرد آن ها را می شکستند و در واقع یک رفتار گریزان از تکنولوژی از خود نشان می دادند. از دید نسیم طالب، چنین روندی به طور خاص در کشورهای اسلامی قابل مشاهده خواهد بود.
نتیجه گیری
زندگی پر از فراز و نشیب های غیرقابل پیش بینی است - برخی از آن ها تاثیر بسیار شدید بر روی دنیا می گذارند. در این رابطه، نظریه ی قوی سیاه بیان می دارد که ''به بهترین ها امیدوار باشید و برای بدترین ها آماده شوید'' و این بهترین رویکردی است که می توانید داشته باشید. حال سوال اینجاست که شما در آینده چگونه از خود محافظت می کنید؟ اگر از پلتفرم لایت فایننس استفاده می کنید در مورد متنوع کردن سبد سرمایه گذاری خود اطمینان حاصل کنید و از مطالب تحلیلی برای پیش بینی حرکت شاخص سرمایه های مورد معامله ی خود استفاده نمایید.
پرسش های متداول مرتبط با واقعه ی قوی سیاه
قوی سیاه به واقعه ای غیرمنتظره اشاره دارد که بر روی شاخص های سهام، اقصادی جهانی، شرکت ها، و کسب و کارهای کوچک اثر می گذارد.
زیرا قوهای سیاه از انواع پرندگان نادر هستند. برخی مردم تا زمانی که با چشمان خود نبینند باور ندارند که قوی سیاه وجود دارد. در عین حال، قوهای سیاه معمولا به وقایع منفی اطلاق می شوند زیرا این باور وجود دارد که قوهای سیاه زشت هستند.
وقایع عمده ی ملقب به قوی سیاه که در مقیاس جهانی اتفاق می افتند اتفاقاتی نادر هستند. این اتفاقات هر چند سال یکبار به وقوع می پیوندند. به طور مثال، وقایع عمده و فاجعه باری که در مقیاس جهانی رخ داده و نام قوی سیاه به آن ها اطلاق می شود را می توان بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸، برگزیت، و انفجار هسته ای در رآکتور فوکوشیما-۱ ژاپن دانست.
نمودار قیمت SPX در حالت زمان واقعی
محتوای این مقاله بیانگر نظر نویسنده است و لزوماً بیانگر موضع رسمی کارگزار لایت فایننس نیست. مطالب منتشر شده در این صفحه صرفاً برای اهداف اطلاعاتی ارائه شده است و نباید به عنوان ارائه مشاوره سرمایه گذاری برای اهداف دستورالعمل 2014/65/EU مورد نظر تلقی شوند.
بر اساس قانون کپی‌رایت، این ماده مالکیت معنوی محسوب می‌شود که شامل ممنوعیت کپی و توزیع آن بدون رضایت می‌باشد.
